PGµç×Ó

Gallwch herio cais am brofiant rhywun arall (‘cofnodi cafeat’) os oes anghydfod, er enghraifft ynghylch:

• pwy all wneud cais am brofiant

• p’un a oes ewyllys ai peidio

• p’un a yw’r ewyllys yn gyfreithlon

Mae’r cafeat yn para am 6 mis i ddechrau, ac yna gallwch ei ymestyn am 6 mis arall. Mae’r cafeat yn atal pob cais am brofiant ar yr ystad rhag cael ei gymeradwyo yn ystod y cyfnod hwnnw.

Gall cofnodi cafeat arwain at gamau cyfreithiol a chostau cyfreithiol. Dylech geisio dod i gytundeb gyda’r unigolyn sy’n gwneud y cais am brofiant yn gyntaf.

Mae yna reolau gwahanol ar sut i wneud cais am gafeat yn yr Alban a .

Sut i gofnodi cafeat

Rhaid i chi fod yn 18 oed neu’n hŷn.

Gallwch gofnodi cafeat eich hun, neu gallwch ddefnyddio cyfreithiwr neu unigolyn arall sydd wedi’i drwyddedu i ddarparu gwasanaethau profiant.

Os ydych yn cofnodi cafeat eich hun, gallwch:

• wneud cais ar-lein neu drwy’r post

• gwneud apwyntiad i

Gallwch wneud cais am gafeat ar-lein neu drwy’r post. Mae’n costio £3.

Pa wybodaeth sydd ei hangen arnoch

Bydd arnoch angen:

• enw llawn yr unigolyn sydd wedi marw, ac unrhyw enwau eraill yr oeddynt yn cael eu hadnabod wrthynt

• union ddyddiad y farwolaeth fel y mae’n ymddangos ar y dystysgrif marwolaeth

• cyfeiriad olaf yr unigolyn sydd wedi marw

• eich cyfeiriad chi yng Nghymru neu Loegr

• eich cyfeiriad e-bost (os ydych am wneud cais ar-lein)

Os nad oes gennych y dystysgrif marwolaeth

Gallwch gofnodi cafeat heb y dystysgrif marwolaeth, ond mae’n rhaid i chi ddiweddaru’r cafeat gydag union ddyddiad y farwolaeth pan fyddwch yn gwybod beth ydyw. Efallai na fydd y cais am brofiant yn cael ei atal os yw dyddiad y farwolaeth yn anghywir.

Ffioedd

Mae’n costio £3 i gofnodi cafeat.

Os byddwch yn gwneud cais drwy’r post, mae’n rhaid i chi dalu’r ffi drwy anfon siec yn daladwy i ‘Gwasanaeth Llysoedd a Thribiwnlysoedd EF’ gyda’ch ffurflen.

Help i dalu ffioedd

Efallai y byddwch yn gallu cael help i dalu’r ffi cafeat a ffioedd llys eraill os oes gennych incwm isel neu os ydych yn cael budd-daliadau penodol.

Gwneud cais am help i dalu ffioedd ar-lein

Gallwch wneud cais am help i dalu ffioedd ar-lein. Mae’n rhaid i chi wneud hyn cyn i chi wneud cais am gafeat.

Gwneud cais am help i dalu ffioedd drwy’r post

Llenwch ac anfonwch ffurflen EX160 drwy’r post. Mae’n rhaid i chi wneud hyn cyn i chi wneud cais am gafeat.

Bydd angen i chi hefyd bostio neu anfon copi o’r ffurflen wedi’i llenwi drwy e-bost i’r tîm ffioedd profiant cyn i chi wneud cais am gafeat.

Os ydych eisiau anfon y copi drwy e-bost, rhowch y canlynol yn llinell pwnc y neges:

• ‘H°Â¹ó’

• p’un a ydych yn gwneud cais am gafeat ar-lein neu drwy’r post

• enw llawn yr unigolyn sydd wedi marw

• dyddiad marwolaeth

Os ydych eisiau anfon y copi drwy’r post, anfonwch ef i Gofrestrfa Brofiant Dosbarth Leeds. Dylech gynnwys nodyn i ddweud p’un a ydych yn gwneud cais am gafeat ar-lein neu drwy’r post.

Gwneud cais am gafeat ar-lein

Gwneud cais am brofiant drwy’r post

Llenwch ffurflen PA8A a’i hanfon i Wasanaeth Profiant GLlTEF

Os oes arnoch angen cymorth

Gallwch ffonio ein llinell gymorth Profiant i siaradwyr Cymraeg.

Bydd y cais am brofiant yn cael ei atal un diwrnod gwaith ar ôl i’ch cais am gafeat gyrraedd y tîm.

Mae cafeat yn para am 6 mis. Mae’n atal pob cais am brofiant ar yr ystad rhag cael ei gymeradwyo yn ystod y cyfnod hwnnw.

Os bydd y sawl sydd wedi gwneud y cais am brofiant yn gwrthwynebu eich cais am gafeat, efallai y byddant:

• yn dod i gytundeb efo chi ac yn gofyn i chi dynnu’r cais am gafeat yn ôl

• yn cyflwyno ‘rhybudd’ ffurfiol

Tynnu cais am gafeat yn ôl neu ei ddiwygio

Gallwch dynnu eich cais am gafeat yn ôl neu ei ddiwygio drwy e-bost neu drwy’r post. Yn eich neges e-bost neu’ch llythyr, dylech gynnwys:

• eich cyfeirnod cafeat 16 digid

• enw llawn yr unigolyn sydd wedi marw

• cadarnhad eich bod eisiau tynnu’r cafeat yn ôl neu fanylion yr hyn sydd angen ei newid

Os ydych wedi ymateb i rybudd ffurfiol drwy ‘gofnodi ymddangosiad’, yna ni allwch dynnu eich cafeat yn ôl. Gellir ond ei ddileu gyda gorchymyn gan Gofrestrydd Dosbarth Profiant, Barnwr Uchel Lys neu Farnwr Rhanbarth.

Ymateb i rybudd gan geisydd y cais am brofiant

Mae gennych 14 diwrnod i ymateb i rybudd (yn cynnwys penwythnosau a gwyliau banc). Os na fyddwch yn ymateb, gall ceisydd y cais am brofiant wneud cais i ddileu’r cafeat.

Gallwch ymateb drwy gofnodi ‘ymddangosiad’ neu godi ‘gwŷs’.

Cofnodi ‘ymddangosiad

I gofnodi ymddangosiad mae’n rhaid bod gennych ‘fudd croes’. Er enghraifft:

• rydych yn credu bod yr ewyllys yn annilys a byddai gennych hawl i gofnodi ymddangosiad pe na bai ewyllys neu o dan ewyllys gynharach neu ddiweddarach

• nid oes ewyllys ac rydych yn credu mai chi ddylai fod yn gwneud y cais am brofiant o dan y rheolau profiant

Gallwch ofyn am ffurflen ymddangosiad gan Gofrestrfa Brofiant Dosbarth Leeds. Llenwch y ffurflen a’i hanfon yn ôl atynt.

Os bydd y Cofrestrydd yn cytuno â’ch rhesymau dros gofnodi ymddangosiad, yna bydd yn gwneud y cafeat yn un parhaol. Yna, gellir ond ei ddileu gyda gorchymyn gan Gofrestrydd Dosbarth Profiant, Barnwr Uchel Lys neu Farnwr Rhanbarth.

Codi gwÅ·s

Nid oes angen bod gennych fudd croes i godi gwŷs. Yn hytrach, efallai eich bod yn credu bod gennych chi gymaint o hawl i wneud cais am brofiant neu rydych yn credu nad yw’r ysgutor presennol yn un addas.

Gallwch ofyn am ffurflen i godi gwŷs gan Gofrestrfa Brofiant Dosbarth Leeds. Llenwch y ffurflen a’i hanfon yn ôl gyda datganiad ffeithiau wedi’i lofnodi sy’n cynnwys eich rhesymau dros fod eisiau codi gwŷs.

Bydd y Cofrestrydd yn penderfynu pwy sydd â hawl i wneud cais am brofiant. Efallai y bydd yn awgrymu y byddai’n well i weinyddwr annibynnol ddelio â’r ystad.

Ymestyn cafeat

Gallwch ymestyn cafeat am 6 mis arall, os nad ydych wedi cofnodi ymddangosiad neu godi gwÅ·s.

Mae’n costio £3 i ymestyn cafeat.

Dim ond yn ystod y mis diwethaf cyn i’r cafeat ddod i ben y gallwch wneud cais am estyniad.

I ymestyn eich cafeat, llenwch ffurflen PA8B a’i hanfon i Adran Brofiant GLlTEF.

Gall rywun herio eich cais am brofiant (‘cofnodi cafeat’) os oes anghydfod, er enghraifft ynghylch ewyllys neu pwy all wneud cais am brofiant.

Mae’n rhaid iddynt gofnodi’r cafeat cyn i brofiant gael ei gymeradwyo.

Mae’r cafeat yn para am 6 mis i ddechrau, ac yna gellir ei ymestyn am 6 mis arall. Mae’r cafeat yn atal pob cais am brofiant ar yr ystad rhag cael ei gymeradwyo yn ystod y cyfnod hwnnw.

Beth i’w wneud os bydd rhywun yn cofnodi cafeat

Ceisiwch ddod i gytundeb gyda’r unigolyn a wnaeth gofnodi’r cafeat. Os na allwch ddod i gytundeb, yna gallwch roi ‘rhybudd’ ffurfiol i’r unigolyn.

Rhoi rhybudd

I roi rhybudd, mae angen i chi:

1. Ofyn am ffurflen gan Gofrestrfa Brofiant Dosbarth Leeds.

2. Llenwi’r ffurflen a dweud pam bod gennych hawl i wneud cais am brofiant. Mae hyn yn golygu eich bod yn mynegi ‘diddordeb’ yn yr ystad.

3. Anfon y ffurflen yn ôl i Gofrestrfa Brofiant Dosbarth Leeds. Bydd y ffurflen rybuddio wedi’i llenwi yn cael ei chofnodi, ei dyddio a’i stampio â stamp y llys, ac yna bydd yn cael ei dychwelyd i chi.

4. Gwneud copi o’r rhybudd i’w gadw ar gyfer eich cofnodion.

5. Anfon neu roi’r rhybudd i’r unigolyn a wnaeth gofnodi’r cafeat. Cadwch gofnod o sut a phryd rhoddwyd y rhybudd, er enghraifft, drwy law neu drwy’r post. Ni allwch roi rhybudd drwy e-bost.

Ar ôl i chi roi rhybudd

Bydd gan yr unigolyn sydd wedi atal y grant profiant 14 diwrnod i ymateb (yn cynnwys penwythnosau a gwyliau banc).

Gallant naill ai:

• gofnodi ‘ymddangosiad’ os oes ganddynt ‘fudd croes’, er enghraifft, maent yn credu bod yr ewyllys yn annilys a bod ganddynt hawl i gofnodi ymddangosiad o dan ewyllys gynharach neu ddiweddarach, neu, os nad oes ewyllys, nad oes gennych chi hawl i wneud cais am brofiant

• codi ‘gwÅ·s’ os nad oes ganddynt fudd croes ond, er enghraifft, maent yn credu bod ganddynt gymaint o hawl i wneud cais am brofiant neu maent yn credu nad ydych chi’n ysgutor addas

Os byddant yn cofnodi ymddangosiad a bod y Cofrestrydd yn cytuno â’u rhesymau, yna bydd yn gwneud y cafeat yn un parhaol. Yna, gellir ond ei ddileu gyda gorchymyn gan Gofrestrydd Dosbarth Profiant, Barnwr Uchel Lys neu Farnwr Rhanbarth.

Os byddant yn codi gwŷs, bydd y Cofrestrydd yn penderfynu pwy sydd â’r hawl i wneud cais am brofiant. Efallai y bydd yn awgrymu y byddai’n well i weinyddwr annibynnol ddelio â’r ystad.

Os na fyddant yn ymateb

Os na fyddant yn ymateb ymhen 14 diwrnod, llenwch y ffurflen datganiad cyflwyno.

Yn y ffurflen, nodwch pryd a sut y gwnaethoch anfon y rhybudd at yr unigolyn a wnaeth gofnodi’r cafeat.

Dychwelwch y ffurflen datganiad cyflwyno i Gofrestrfa Brofiant Dosbarth Leeds. Os na chafwyd ymateb i’r rhybudd, bydd y cafeat yn cael ei ddileu a gallwch barhau â’ch cais am brofiant.