PG电子

1. Am beth mae鈥檙 cyhoeddiad hwn?

Mae鈥檙 cyhoeddiad hwn:

• yn disgrifio鈥檙 darpariaethau ar gyfer penodi enwebeion a cheidwaid a gafodd eu cyflwyno gan Ddeddf Ymddiriedolwyr 2000

• manylion am y gofynion y mae鈥檔 rhaid i ymddiriedolwyr a hoffai arfer y pwerau hynny gydymffurfio 芒 nhw

Yn arbennig mae鈥檔 cynnwys yn adran 5 i 9 y canllawiau statudol a roddwyd gan y Comisiwn Elusennau o dan adran 19(4) o Ddeddf Ymddiriedolwyr 2000, ac mae鈥檔 rhaid i ymddiriedolwyr gydymffurfio 芒 nhw hefyd.

2. Diffiniadau o 鈥榚nwebai鈥� a 鈥榗heidwad鈥�

At ddiben y cyhoeddiad hwn, 鈥榚nwebai鈥� yw rhywun sy鈥檔 dal y teitl i eiddo鈥檙 ymddiriedolaeth elusennol (neu ryw ran o鈥檙 eiddo hwnnw) ar ran ei ymddiriedolwyr cyfan. Yr enwebai yw鈥檙 sawl y caiff ei enw ei roi ar gofrestr cyfranddaliadau unrhyw gwmni y mae ei gyfranddaliadau yn cael eu dal gan yr ymddiriedolaeth honno. Yn achos tir cofrestredig, yr enwebai yw鈥檙 sawl y mae ei enw yn cael ei roi ar y gofrestr perchnogaeth. Mae 鈥榗eidwad鈥� yn unigolyn sydd, ar ran yr ymddiriedolwyr cyfan, yn gofalu am asedau鈥檙 ymddiriedolaeth, sef dogfennau neu dystiolaeth arall fel arfer o deitl yr ymddiriedolaeth i鈥檞 heiddo - er enghraifft, tystysgrifau cyfranddaliadau a thir. Defnyddir y geiriau hyn yn yr ystyr hon yn Neddf Ymddiriedolwyr 2000.

Gall yr un person fod yn 鈥榚nwebai鈥� ac yn 鈥榞eidwad鈥�: defnyddir yr ymadrodd 鈥榗eidwad鈥� i ddisgrifio rhywun sy鈥檔 enwebai ac yn geidwad weithiau, neu sy鈥檔 darparu gwasanaethau yn ychwanegol at y rhai a ddisgrifir uchod.

3. Deddf Ymddiriedolwyr 2000

Cafodd Deddf Ymddiriedolwyr 2000 (y cyfeirir ati fel 鈥榶 Ddeddf鈥� o hyn ymlaen) ei phasio ar 23 Tachwedd 2000 a daeth i rym ar 1 Chwefror 2001. Yn amodol ar rai cymwysterau, mae鈥檙 Ddeddf yn cynnig modd i ymddiriedolwyr ymddiriedolaeth, gan gynnwys ymddiriedolaeth elusennol, i benodi rhywun i weithredu fel eu 鈥榟enwebai鈥� a/neu i鈥檙 un person neu rywun gwahanol i weithredu fel eu 鈥榗eidwad鈥� ar gyfer asedau鈥檙 ymddiriedolaeth.

Mae鈥檙 p诺er statudol newydd yn ychwanegol i unrhyw b诺er i benodi enwebai/ceidwad yn nogfen lywodraethol yr elusen, ac ni fydd yn disodli鈥檙 p诺er statudol i benodi ymddiriedolwr gwarchod. Ni fydd yn disodli, yn achos tir elusen, b诺er ymddiriedolwyr i ofyn i鈥檙 Comisiwn drosglwyddo鈥檙 teitl i鈥檙 tir i enw鈥檙 Ceidwad Swyddogol ar gyfer Elusennau. Hefyd, bydd modd rhoi pwerau i ymddiriedolwyr elusen o hyd i benodi enwebeion a cheidwaid sy鈥檔 ehangach na鈥檙 rhai a roddir gan y Ddeddf, os yw hyn er lles yr elusen.

Mae鈥檔 bosibl y bydd y p诺er statudol newydd yn gymwys i unrhyw eiddo sy鈥檔 cael ei ddal ar ymddiriedolaeth. Felly, mae鈥檔 gymwys i eiddo cymdeithasau anghorfforedig elusennol, ac elusennau eraill y mae eu heiddo yn cael ei ddal ar ymddiriedolaeth, yn ogystal ag eiddo ymddiriedolaethau elusennol eu hunain. Felly, at ddiben y canllaw hwn, mae 鈥榶mddiriedolaeth elusennol鈥� yn cynnwys 鈥榗ymdeithas elusennol鈥� ac unrhyw elusen arall o鈥檙 fath: bydd yr 鈥榶mddiriedolwyr elusen鈥� ym mhob achos yn gyfrifol am arfer y p诺er. Ond ni fydd y p诺er newydd yn gymwys:

• i eiddo cronfeydd buddsoddi cyffredin (heblaw cronfeydd cynllun cronni) neu gronfeydd adnau cyffredin - bydd y rhai sy鈥檔 rheoli鈥檙 cronfeydd hyn yn parhau i ddefnyddio鈥檙 pwerau penodol i benodi enwebeion/ceidwaid sy鈥檔 cael eu rhoi yn y cynlluniau a ddefnyddir i reoleiddio鈥檙 cronfeydd

• os yw ymddiriedolwr gwarchod gan ymddiriedolaeth elusennol - rhaid i ymddiriedolwr gwarchod ddal y teitl i holl eiddo鈥檙 ymddiriedolaeth y mae鈥檔 ymddiriedolwr gwarchod ar ei gyfer. Hefyd mae鈥檔 rhaid iddo ddal y dogfennau teitl i鈥檙 eiddo hwnnw. Felly, ni fyddai penodi rhywun ar wah芒n fel enwebai/ceidwad yn gydnaws 芒 chyfrifoldebau ymddiriedolwr gwarchod

• i eiddo a ddelir gan y Ceidwad Swyddogol - unwaith eto, ni fyddai penodi rhywun ar wah芒n fel enwebai/ceidwad yn gydnaws 芒 chyfrifoldebau statudol y Ceidwad Swyddogol

• i eiddo corfforaethol cwmni elusennol neu elusen arall sydd wedi鈥檌 ymgorffori gan neu o dan statud - nid yw eiddo o鈥檙 fath wedi鈥檌 ddal ar ymddiriedolaeth

Ni fydd y p诺er statudol newydd ar gael os yw dogfen lywodraethol ymddiriedolaeth elusennol yn gwahardd yn benodol neu drwy ymhlygiad angenrheidiol defnyddio enwebai/ceidwad.

Mae鈥檙 Ddeddf yn cynnwys darpariaeth sy鈥檔 datgan bod rhaid i ymddiriedolwyr ymddiriedolaeth elusennol sydd heb fod yn elusen a esgusodir weithredu yn unol ag unrhyw ganllawiau a roddir gan y Comisiynwyr Elusennau ynghylch dewis rhywun i鈥檞 benodi fel enwebai neu geidwad o dan y pwerau a roddir gan y Ddeddf.

O ran y pwerau y mae鈥檔 eu rhoi i benodi enwebai/ceidwad, mae鈥檙 Ddeddf yn cydnabod bod risgiau yn ogystal 芒 manteision o gael ymddiriedolwyr i benodi enwebeion a cheidwaid. Rhaid cael cydbwysedd rhwng economi a chyfleuster gweinyddu鈥檙 ymddiriedolaeth ar un llaw, a diogelwch ar gyfer eiddo鈥檙 ymddiriedolaeth ar y llaw arall. Mae鈥檔 rhaid i unrhyw un a benodir yn enwebai/ceidwad o dan y pwerau y mae鈥檙 Ddeddf yn eu rhoi naill ai fod yn:

• rhywun sy鈥檔 cynnal busnes sy鈥檔 cynnwys gweithredu fel enwebai/ceidwad

• corff corfforaethol a reolir gan yr ymddiriedolwyr

• cwmni enwebai cyfreithwyr a gydnabyddir o dan adran 9 o Ddeddf Gweinyddu Cyfiawnder 1985

Mewn rhai amgylchiadau, gall darparu gwasanaethau enwebai/ceidwad, fod yn ddosbarth o fusnes buddsoddi at ddibenion y Ddeddf Gwasanaethau Ariannol 1986.

Bydd darpariaeth o鈥檙 fath yn ddosbarth o fusnes buddsoddi os:

• yw鈥檙 gwasanaethau a ddarperir gan yr enwebai/ceidwad yn cynnwys 鈥榞weinyddu鈥�, er enghraifft mae鈥檙 enwebai/ceidwad hefyd yn delio 芒 gohebiaeth gan y cwmni y mae ei gyfranddaliadau yn cael eu dal, neu鈥檔 ymdrin ag ad-daliadau treth ar ddifidendau, ar ran yr ymddiriedolwyr

• mae鈥檙 asedau o fewn cwmpas y gwasanaethau a ddarperir gan yr enwebai/ceidwad yn cynnwys 鈥榖uddsoddiadau鈥� o fewn ystyr yr Awdurdod Gwasanaethau Ariannol (e.e. cyfranddaliadau, debenturon ac ati ond nid tir), neu a allai, o dan delerau鈥檙 cytundeb rhwng yr enwebai/ceidwad a鈥檙 ymddiriedolwyr, gynnwys 鈥榖uddsoddiadau鈥�

• mae鈥檙 enwebai/ceidwad yn cynnal busnes sy鈥檔 darparu鈥檙 gwasanaethau perthnasol yn y DU

Fel y nodwyd yn adran 3, gall y p诺er statudol newydd i benodi enwebai/ceidwad gael ei eithrio gan ddarpariaeth briodol yn nogfen(nau) llywodraethol yr elusen. Fodd bynnag, mae鈥檙 p诺er statudol wedi鈥檌 fynegi mewn termau sydd, os yw ar gael, yn ddigon eang i alluogi cyflawni鈥檙 dibenion y cyfeirir atynt yn adran 4 isod.

Mae鈥檙 Ddeddf yn amlinellu鈥檙 rheolau a dyletswyddau cyffredinol canlynol ar gyfer defnyddio enwebeion/ceidwaid o dan y p诺er y mae鈥檔 eu rhoi:

• ni all unig ymddiriedolwr benodi ei hun fel enwebai/ceidwad, ac ni all corff o ymddiriedolwyr benodi dim ond un o鈥檜 plith fel enwebai neu geidwad, oni bai bod yr enwebai/ceidwad yn gorfforaeth ymddiriedolaeth.

• mae鈥檔 rhaid i鈥檙 ymddiriedolwyr gyflawni鈥檙 ddyletswydd statudol o ofal wrth ddewis yr enwebai/ceidwad ac wrth benderfynu ar ba delerau y bydd yr enwebai/ceidwad yn gweithredu. Mae hyn yn golygu bod rhaid i bob ymddiriedolwr arfer y gofal a鈥檙 sgiliau sy鈥檔 rhesymol yn yr amgylchiadau, gan roi sylw arbennig i unrhyw wybodaeth neu brofiad arbennig sydd gan yr ymddiriedolwr, neu mae鈥檔 honni sydd ganddo/ganddi. Yn achos ymddiriedolwr proffesiynol, ystyrir hefyd unrhyw wybodaeth neu brofiad arbennig y mae鈥檔 rhesymol i鈥檞 ddisgwyl gan rywun yn y proffesiwn perthnasol

• dim ond os yw鈥檔 rhesymol angenrheidiol i wneud hynny, gall yr ymddiriedolwyr benodi enwebai/ceidwad ar delerau sy鈥檔 caniat谩u iddo/iddi - yn y cyhoeddiad hwn, wrth gyfeirio at enwebai/ceidwad, a all fod yn unigolyn o鈥檙 naill ryw neu鈥檙 llall, ond sydd yn aml yn gorff corfforaethol, sy鈥檔 ddefnyddiwr y rhagenwau yn eu hystyr cyfreithiol cynhwysol. I benodi dirprwy, neu sy鈥檔 cyfyngu atebolrwydd yr enwebai/ceidwad neu鈥檙 dirprwy, neu sy鈥檔 caniat谩u i鈥檙 enwebai/ceidwad weithredu mewn amgylchiadau sy鈥檔 gallu esgor ar wrthdaro buddiannau.

• mae鈥檔 rhaid i benodi鈥檙 enwebai/ceidwad fod yn ysgrifenedig, neu raid cael tystiolaeth ysgrifenedig

• mae鈥檔 rhaid i鈥檙 ymddiriedolwyr adolygu鈥檔 barhaus trefniadau gweithredu鈥檙 enwebai/ceidwad, a sut y caiff y trefniadau hynny eu rhoi ar waith. Mae鈥檔 rhaid iddynt ystyried a yw鈥檙 amgylchiadau yn ei gwneud hi鈥檔 briodol i roi cyfarwyddiadau i鈥檙 enwebai/ceidwad, neu derfynu鈥檙 penodiad, ac yn yr amgylchiadau hynny, mae dyletswydd arnynt i roi cyfarwyddiadau neu i derfynu鈥檙 penodiad yn 么l yr achos. Mae鈥檙 ddyletswydd statudol o ofal y cyfeirir ati uchod hefyd yn gymwys i鈥檙 ddyletswydd adolygu hon

4. Dibenion ar gyfer defnyddio enwebai/ceidwad

Mae defnyddio enwebeion/ceidwaid wrth weinyddu ymddiriedolaeth elusennol yn cyflawni鈥檙 dibenion canlynol:

• mae鈥檔 dileu鈥檙 angen i drosglwyddo鈥檙 teitl i eiddo ymddiriedolaeth pryd bynnag y mae newidiadau yn y corff ymddiriedolwyr: mae hefyd yn dileu鈥檙 anfanteision gweinyddol sydd, yn ymarferol, yn codi pryd mae鈥檙 angen i wneud hyn yn cael ei ddiystyru

• mae鈥檔 hwyluso trosglwyddo鈥檙 eiddo ymddiriedolaeth i鈥檙 ymddiriedolaeth ac o鈥檙 ymddiriedolaeth er enghraifft, pan fydd cyfranddaliadau yn cael eu prynu a鈥檜 gwerthu

• mae鈥檔 lleihau鈥檙 risg o ddogfennau ymddiriedolaeth yn rhoi tystiolaeth o鈥檙 teitl i鈥檙 eiddo ymddiriedolaeth a gollwyd - ar wah芒n i鈥檙 risg ddilyniannol o golled i鈥檙 eiddo ymddiriedolaeth ei hun, gall fod yn gostus iawn i gael dogfennau newydd yn eu lle

Ond, ar hyn o bryd, mae鈥檙 gyfraith yn gosod cyfyngiadau ar ddefnyddio enwebeion a cheidwaid. Esbonnir y cyfyngiadau hyn, a pham eu bod yn bodoli, yn Atodiad A.

5. Canllaw y Comisiwn

Mae鈥檙 Ddeddf yn cydnabod, yn achos elusennau, bod pryderon arbennig ynghylch y cwestiwn o ddiogelwch eiddo ymddiriedolaeth, na fydd efallai鈥檔 codi yn achos ymddiriedolaeth anelusennol. Mae elusennau鈥檔 gweithredu er lles y cyhoedd, a heb fuddiolwyr adnabyddadwy i ofalu am eu buddiannau eu hunain yn yr ymddiriedolaeth. Felly dyma鈥檙 rheswm am y ddarpariaeth o dan adran 19(4) o鈥檙 Ddeddf ar gyfer canllawiau gan y Comisiwn. Nid yw鈥檙 ddyletswydd i weithredu yn unol 芒鈥檙 canllawiau hynny yn codi yn achos elusennau sydd wedi鈥檜 hesgusodi o awdurdodaeth reoleiddio鈥檙 Comisiwn.

Mae鈥檙 canllawiau yn cwmpasu pedwar prif faes:

• y berthynas rhwng yr enwebai sydd i鈥檞 ddewis a鈥檙 elusen adran 6

• cymhwyster a lleoliad yr enwebai/ceidwad sydd i鈥檞 ddewis adran 7

• annibyniaeth yr enwebai a鈥檙 ceidwad sydd i鈥檞 ddewis, ar ei gilydd ac ar unrhyw un y mae鈥檙 ymddiriedolwyr elusen wedi dirprwyo鈥檙 swyddogaeth o reoli buddsoddiadau鈥檙 elusen iddo/iddi adran 8

• adrodd gan yr enwebai/ceidwad sydd i鈥檞 ddewis adran 9

Mae鈥檙 canllawiau鈥檔 gymwys yn uniongyrchol i arfer y pwerau yn y Ddeddf i benodi enwebeion/ceidwaid yn unig. Nid yw hyn yn gymwys yn uniongyrchol i arfer unrhyw b诺er arall i benodi enwebai/ceidwad, ond mae鈥檙 Comisiwn yn argymell y dylai ymddiriedolwyr elusen sy鈥檔 arfer p诺er o鈥檙 fath gadw鈥檙 canllawiau hyn mewn cof. Mae鈥檙 canllawiau statudol eu hunain mewn teip trwm; mae gweddill y testun yn y paragraffau isod yn wybodaeth ac yn gyngor ategol.

Mae鈥檙 Ddeddf yn caniat谩u i ymddiriedolwyr ddirprwyo dewis enwebai neu geidwad i asiant; fel arfer bydd yn rheolwr buddsoddi dewisol yr ymddiriedolwyr. Fodd bynnag, mae enwebai/ceidwad a ddewisir fel hyn yn parhau i gael ei ddewis ar ran yr ymddiriedolwyr. Mae鈥檙 canllawiau isod yn gymwys os yw鈥檙 ymddiriedolwyr wedi dewis yr enwebai/ceidwad yn uniongyrchol neu drwy asiant megis rheolwr buddsoddi dewisol. Os yw鈥檙 ymddiriedolwyr wedi defnyddio asiant i ddewis yr enwebai/ceidwad bydd rhaid iddynt wybod pwy sydd wedi cael ei ddewis ar eu rhan ac ar ba delerau y mae鈥檙 enwebai/ceidwad wedi cael ei benodi. Heb yr wybodaeth hon ni fyddai modd iddynt gyflawni鈥檙 dyletswyddau adolygu a nodwyd ar ddiwedd adran 3 uchod yn gywir.

6. Y berthynas rhwng yr enwebai sydd i鈥檞 ddewis a鈥檙 elusen

O dan gyfraith Lloegr, y berthynas gyfreithiol arferol rhwng enwebai a鈥檙 sawl y mae鈥檔 dal yr eiddo ar ei ran yw ymddiriedolwr a buddiolwr. Ar y sail honno, mae鈥檙 teitl i eiddo鈥檙 elusen yn cael ei ddal gan yr enwebai, ond yr elusen sydd 芒鈥檙 berchnogaeth fuddiol.

Nid yw鈥檙 berchnogaeth fuddiol hon wedi鈥檌 heffeithio gan ansolfedd yr enwebai: nid yw credydwyr eraill yr enwebai yn gallu cael mynediad i鈥檙 eiddo. Ac os yw鈥檙 enwebai wedi gwaredu asedau鈥檙 elusen heb awdurdod, gall fod modd i鈥檙 elusen adennill yr asedau o鈥檙 derbynnydd (鈥榙ilyn鈥�). Neu gall fod modd i鈥檙 elusen hawlio budd perchnogol yn yr asedau sydd erbyn hyn yn cynrychioli鈥檙 ased a waredwyd yn amhriodol, boed yn nwylo鈥檙 enwebai neu beidio (鈥榦lrhain鈥�). Mae鈥檙 hyn a olygir wrth 鈥榙dilyn鈥� ac 鈥榦lrhain鈥� wedi鈥檌 esbonio鈥檔 glir mewn achos llys diweddar (Foskett v McKeown (2000) 3 All ER 97): mae鈥檙 darn perthnasol o鈥檙 achos hwn, gydag esboniad byr o gyfyngiadau unrhyw hawl berchnogol, i鈥檞 weld yn Atodiad B.

Gellid dadlau bod y p诺er y mae鈥檙 Ddeddf yn ei roi i benodi enwebai dim ond yn ymestyn i greu鈥檙 math o berthynas a ddisgrifir yn y paragraff blaenorol. Ond hyd yn oed os yw鈥檔 rhoi p诺er i benodi enwebai ac mae鈥檙 berthynas rhwng yr elusen a鈥檙 enwebai yn gytundebol yn unig, rhaid i ymddiriedolwyr elusen osgoi dewis enwebai fel rheol sy鈥檔 mynnu cael perthynas gytundebol yn unig.

Mewn achos o鈥檙 fath mae gan yr enwebai y teitl i鈥檙 asedau a pherchnogaeth fuddiol drostynt. Felly ni all gael mwy nag atebolrwydd cytundebol i roi cyfrif i鈥檙 elusen am werth yr asedau y mae鈥檔 eu rheoli ar ei rhan. Os yw鈥檙 enwebai yn troi鈥檔 ansolfent nid yw鈥檙 elusen mewn sefyllfa well o ran diogelu ei buddiannau nag unrhyw gredydwr anwarantedig arall. Os yw鈥檙 enwebai yn diflannu y tu hwnt i afael y gyfraith, nid oes gan yr elusen unrhyw obaith o allu adennill eiddo o drydydd parti y gallai鈥檙 eiddo hwnnw neu鈥檙 eiddo sy鈥檔 ei gynrychioli fod wedi cael ei ddilyn neu ei olrhain i鈥檞 ddwylo fel arall.

Fel yr esbonnir yn gynharach, ymddiriedolaeth yw sail hawl berchnogol yr elusen. Er mwyn i鈥檙 ymddiriedolaeth fodoli, rhaid cael tystiolaeth o fwriad i greu ymddiriedolaeth, ac mae鈥檔 rhaid i destun yr ymddiriedolaeth allu gael ei adnabod yn briodol. Felly, mae鈥檔 bwysig i鈥檙 ymddiriedolwyr sicrhau bod y trefniadau arfaethedig gyda鈥檙 enwebai a ddewiswyd:

• yn egluro bod y cyfranddaliadau neu鈥檙 eiddo arall y mae鈥檙 enwebai i鈥檞 dal ar ran yr ymddiriedolaeth elusennol yn perthyn, mewn gwirionedd, i鈥檙 ymddiriedolaeth (o dan gyfraith Lloegr ni all ymddiriedolaethau gael eu cydnabod ar gofrestri cyfranddaliadau cwmn茂au - adran 126 o鈥檙 Ddeddf Cwmn茂au 2006)

• bydd rhaid i鈥檙 enwebai adnabod yr y mae鈥檔 ei ddal ar ran yr ymddiriedolaeth elusennol, a鈥檌 gadw ar wah芒n i unrhyw eiddo y mae鈥檔 ei ddal ar ei ran ei hun - gall trefniadau sy鈥檔 rhoi perchnogaeth fuddiol ar y cyd i elusen unigol o ased gyda chleientiaid eraill yr enwebai fod yn dderbyniol

Mae鈥檔 rhaid i鈥檙 trefniadau alluogi鈥檙 ymddiriedolwyr, os oes angen, i brofi鈥檔 eu hunig berchnogaeth fuddiol, neu eu perchnogaeth fuddiol ar y cyd, o鈥檙 asedau a ddelir gan yr enwebai ar eu rhan, er enghraifft, os yw鈥檙 enwebai yn ansolfent. Os ydynt yn ansicr a fydd y trefniadau a gynigir gan yr enwebai sydd i鈥檞 ddewis yn cael yr effaith hon, dylent geisio cyngor cyfreithiol.

Mae dyletswydd glir gan ymddiriedolwyr hefyd o dan y Ddeddf i adolygu鈥檙 trefniadau a gytunwyd, a chymryd camau addas i sicrhau bod y trefniadau hynny yn cael eu gweithredu鈥檔 briodol gan yr enwebai. Os nad ydynt yn ei gyflawni, gallant fod yn atebol yn bersonol am golledion sy鈥檔 deillio o gamymddygiad yr enwebai.

Fel y nodwyd uchod, fel rheol ystyrir mai gallu鈥檙 elusen i hawlio unig fudd perchnogol neu fudd perchnogol ar y cyd yn yr asedau a ddelir gan yr enwebai yw鈥檙 ffordd fwyaf boddhaol i ddiogelu ei sefyllfa. Fodd bynnag, gall fod amgylchiadau pan fydd gwarantu atebolrwydd cytundebol yr enwebai gan gwmni yswiriant neu gwmni arall o allu ariannol priodol fod yn ddewis arall derbyniol. Cynghorir bod ymddiriedolwyr elusen sy鈥檔 ystyried trefniadau o鈥檙 fath yn trafod y mater yn gyntaf 芒鈥檙 Comisiwn.

7. Cymhwyster a lleoliad yr enwebai/ceidwad sydd i鈥檞 ddewis

Oni bai bod yr enwebai/ceidwad yn gwmni a reolir gan yr ymddiriedolwyr, neu鈥檔 gwmni enwebai cyfreithwyr, mae鈥檙 Ddeddf yn ei gwneud hi鈥檔 ofynnol i鈥檙 sawl a ddewisir ymwneud 芒鈥檙 busnes o ddarparu gwasanaethau enwebai/ceidwad. Fel y nodwyd uchod, gall darparu鈥檙 gwasanaethau hyn fod yn ddosbarth o fusnes buddsoddi at ddibenion yr Awdurdod Gwasanaethau Ariannol. Fodd bynnag, nid yw鈥檙 Ddeddf yn cyfyngu ar hunaniaeth yr enwebeion/ceidwaid a allai gael eu dewis gan yr ymddiriedolwyr o dan y p诺er y mae鈥檔 ei roi, drwy gyfeirio at ofyniad awdurdodi neu eithrio o dan yr Awdurdod Gwasanaethau Ariannol.

Mae鈥檙 pwerau yn y Ddeddf yn ddigon eang i ganiat谩u penodi enwebai/ceidwad sydd heb fod o dan reolaeth yr ymddiriedolwyr nac yn ddarostyngedig i鈥檙 math o reolaeth reoleiddio a fyddai鈥檔 gymwys i rywun sy鈥檔 ymwneud 芒 busnes buddsoddi yn y DU. Mae鈥檔 rhaid i ymddiriedolwyr elusen sy鈥檔 cynnig dewis enwebai/ceidwad o鈥檙 fath fod yn arbennig o ofalus i ystyried cymwysterau a nodweddion unigol y sawl y maent yn cynnig ei benodi fel enwebai/ceidwad, ac addasrwydd y telerau arfaethedig.

Gwerthfawrogir os yw ymddiriedolwyr elusen yn gwneud buddsoddiadau y tu allan i鈥檙 DU, efallai na fydd unrhyw ddewis ganddynt ond defnyddio gwasanaethau enwebai/ceidwad sy鈥檔 byw yn lleol, a derbyn nad oes unrhyw ddiogelwch rheoleiddio cymaradwy i鈥檙 hyn sydd ar gael wrth ddefnyddio gwasanaethau tebyg yn y DU.

Fodd bynnag, mae鈥檔 rhaid i ymddiriedolwyr elusen ystyried y risgiau cyfreithiol sy鈥檔 gysylltiedig 芒 throsglwyddo鈥檙 eiddo ymddiriedolaeth i鈥檙 awdurdodaeth lle mae鈥檙 enwebai/ceidwad wedi鈥檌 leoli. Dylid ystyried y risgiau hyn mewn unrhyw benderfyniad ynghylch a yw鈥檙 lleoliad perthnasol yn un addas neu beidio i fuddsoddi asedau鈥檙 elusen, ac i鈥檙 broses o adolygu buddsoddiadau sydd, wrth gwrs, yn ddyletswydd a roddir gan y Ddeddf.

Mae pedair elfen i鈥檙 risg hwn:

• mae鈥檔 bosib nad yw cyfundrefn gyfreithiol y wlad dan sylw yn darparu unrhyw ddull effeithiol o orfodi rhwymedigaethau鈥檙 enwebai/ceidwad o dan ei gytundeb gyda鈥檙 ymddiriedolwyr, neu o orfodi trosglwyddo eiddo鈥檙 elusen yn 么l i鈥檙 ymddiriedolwyr os yw鈥檙 ymddiriedolwyr yn penderfynu terfynu鈥檙 cytundeb

• efallai na fydd cyfundrefn gyfreithiol y wlad honno yn cydnabod y cysyniad o ymddiriedolaeth o gwbl

• efallai y bydd y gyfundrefn gyfreithiol yn cydnabod y cysyniad o ymddiriedolaeth, ond efallai na fydd, yn ei chyfraith ansolfedd, yn cydnabod bod gwahaniaeth rhwng eiddo ymddiriedolaeth sy鈥檔 cael ei dal gan y sawl sy鈥檔 ansolfent, ac eiddo sydd ym mherchnogaeth fuddiol y person hwnnw

• efallai na fydd gan y gyfundrefn gyfreithiol ddull boddhaol o ddilyn neu olrhain eiddo ymddiriedolaeth

Mae鈥檔 rhaid i ymddiriedolwyr elusen sy鈥檔 ystyried penodi enwebai/ceidwad a leolir y tu allan i鈥檙 DU gael dealltwriaeth glir o agweddau perthnasol ar y gyfraith yn y wlad lle y lleolir y person hwnnw. Efallai y bydd rhaid iddynt geisio cyngor cyfreithiol lleol.

Ni all ymddiriedolwyr elusen drosglwyddo eiddo ymddiriedolaeth, neu dystiolaeth o鈥檙 teitl iddi, i enwebai/ceidwad a leolir mewn gwlad lle nad oes unrhyw ddull effeithiol yn ymarferol o orfodi rhwymedigaethau鈥檙 enwebai/ceidwad, neu orfodi trosglwyddo eiddo鈥檙 elusen yn 么l i鈥檙 ymddiriedolwyr os yw鈥檙 ymddiriedolwyr yn penderfynu terfynu鈥檙 cytundeb. Os yw鈥檙 eiddo ymddiriedolaeth yn cael ei drosglwyddo i awdurdodaeth arbennig nad yw鈥檔 cydnabod y cysyniad o ymddiriedolaeth o gwbl, neu nad yw, yn ei chyfraith ansolfedd, yn cydnabod bod gwahaniaeth rhwng eiddo ymddiriedolaeth ac eiddo ym mherchnogaeth fuddiol, mae鈥檙 elusen yn agored i鈥檙 posibilrwydd o gael dim mwy na hawl ddigolledu anwarantedig yn erbyn yr enwebai/ceidwad, os aiff pethau o鈥檌 le. Mae鈥檔 rhaid i ymddiriedolwyr gydnabod y peryglon; esbonnir y rhain yn adran 6.

Gall fod modd i鈥檙 ymddiriedolwyr warchod sefyllfa鈥檙 elusen yn y ffordd a nodir yn adran 6, ond unwaith eto, cynghorir bod ymddiriedolwyr elusen sy鈥檔 ystyried trefniadau o鈥檙 fath yn trafod y mater yn gyntaf 芒鈥檙 Comisiwn.

Hyd yn oed os yw鈥檙 elusen yn cadw perchnogaeth fuddiol o eiddo鈥檙 teitl sydd wedi cael ei drosglwyddo i enwebai, mae bob amser rhywfaint o risg y gall ei hawl berchnogol gael ei dinistrio gan weithredu diawdurdod gan yr enwebai/ceidwad. Er enghraifft, os yw asedau鈥檙 elusen yn cael eu gwerthu i rywun nad yw鈥檔 ymwybodol o ddiffyg awdurdod priodol ar gyfer er gwerthu, ac mae鈥檙 enwebai/ceidwad yn gwastraffu鈥檙 enillion. Fodd bynnag, fel yr esbonnir yn adran 6, mae cyfraith Lloegr yn aml yn caniat谩u i fuddiolwr yr hawl i fudd perchnogol mewn ased sydd wedi cael ei drosglwyddo i drydydd parti sydd wedi cyflawni tor-ymddiriedaeth (鈥榙ilyn鈥�), neu yn yr asedau sy鈥檔 cynrychioli鈥檙 asedau a drosglwyddwyd felly (鈥榦lrhain鈥�). Mae鈥檔 rhaid i ymddiriedolwyr elusen gydnabod y risgiau o drosglwyddo鈥檙 eiddo ymddiriedolaeth i awdurdodaeth nad yw鈥檔 gwarchod hawliau perchnogol drwy ganiat谩u i asedau gael eu dilyn neu eu holrhain. Mewn achos o鈥檙 fath, os yw eiddo ymddiriedolaeth yn cael ei waredu heb awdurdod, gall yr elusen gael ei gadael unwaith eto dim ond gyda hawl ddigolledu anwarantedig yn erbyn yr enwebai/ceidwad.

8. Annibyniaeth yr enwebai a鈥檙 ceidwad

Mae hyn golygu annibyniaeth ar ei gilydd ac ar unrhyw un y mae鈥檙 ymddiriedolwyr elusen wedi dirprwyo鈥檙 swyddogaeth o reoli buddsoddiadau鈥檙 elusen iddynt.

Mae鈥檙 Ddeddf yn caniat谩u i鈥檙 un person gael ei benodi fel enwebai a cheidwad ac, yn ymarferol, gall cyfleustra gweinyddol ac ystyriaethau cost awgrymu y dylai鈥檙 un person gael ei benodi i gyflawni鈥檙 ddwy swyddogaeth ar ran yr elusen. Mae鈥檙 Ddeddf hefyd yn rhoi p诺er i ddirprwyo鈥檙 swyddogaeth o reolaeth buddsoddi ddewisol; mae鈥檔 caniat谩u i鈥檙 sawl a benodir yn rheolwr buddsoddi dewisol i fod yn enwebai neu鈥檔 geidwad neu鈥檙 ddau.

Fel yr esbonnir yn adran 3, dim ond os yw鈥檔 rhesymol angenrheidiol i wneud hynny ddylai ymddiriedolwyr benodi enwebai/ceidwad ar delerau sy鈥檔 caniat谩u iddo/iddi weithredu mewn amgylchiadau sy鈥檔 gallu achosi gwrthdaro buddiannau. Rhaid i ymddiriedolwyr elusen gydnabod y risgiau posibl sy鈥檔 gysylltiedig 芒 diffyg annibyniaeth yn y bobl sy鈥檔 gyfrifol am y broses o weinyddu buddsoddiadau鈥檙 elusen ar ei rhan. Gall gwrthdaro buddiannau yma olygu bod buddiannau鈥檙 elusen yn cael eu hisraddio gan y sawl sydd 芒鈥檙 gwrthdaro i鈥檞 fuddiannau ei hun, neu i fuddiannau trydydd parti.

Gall diffyg annibyniaeth hefyd ddileu鈥檙 diogelwch a fyddai wedi cael ei ddarparu drwy rannu swyddogaethau rhwng pobl annibynnol. Er enghraifft, bydd y risg o drosglwyddo asedau鈥檙 elusen heb awdurdod gan yr enwebai (gyda鈥檙 canlyniadau a ddisgrifiwyd yn gynharach yn y canllaw hwn) yn fwy os yw鈥檙 enwebai hefyd yn geidwad ac felly鈥檔 dal y dogfennau teitl i asedau鈥檙 elusen sy鈥檔 cael eu dal yn ei enw.

Er gall y risg cynyddol fod yn ddibwys os yw鈥檙 gwasanaethau鈥檔 cael eu darparu gan rywun sydd wedi鈥檌 awdurdod neu ei eithrio o dan yr Awdurdod Gwasanaethau Ariannol, gall fod yn fwy arwyddocaol yn achos enwebeion/ceidwaid sydd y tu allan i gwmpas rheoleiddio gwasanaethau ariannol. Unwaith eto gall graddfa鈥檙 risg ddibynnu ar gyflwr y gyfraith yn yr awdurdodaeth lle y lleolir y sawl dan sylw, ac unwaith eto gall fod angen i鈥檙 ymddiriedolwyr geisio cyngor cyfreithiol lleol.

9. Adrodd gan enwebeion/ceidwaid

Fel yr esbonnir yn adran 3, mae dyletswydd ar ymddiriedolwyr sy鈥檔 penodi enwebai/ceidwad o dan y p诺er statudol i adolygu鈥檔 gyson perfformiad yr enwebai/ceidwad. Mae鈥檔 bwysig i ymddiriedolwyr elusen sicrhau bod unrhyw enwebai/ceidwad y maent yn cynnig eu dewis yn barod i gytuno 芒 threfniadau adrodd boddhaol.

Bydd y trefniadau adrodd sy鈥檔 ofynnol yn dibynnu ar yr amgylchiadau, megis gwerth yr eiddo ymddiriedolaeth, ac a yw鈥檙 enwebai/ceidwad wedi鈥檌 reoleiddio neu beidio.

Mae angen anfon datganiadau ased achlysurol i鈥檙 cwsmer yn 么l rheolau busnes IMRO. Ond erbyn hyn mae鈥檔 arfer gyffredin i鈥檙 rhai sy鈥檔 defnyddio gwasanaethau enwebeion a cheidwaid hefyd i ofyn i gyfarwyddwyr yr enwebai/ceidwad am adroddiadau achlysurol ar y rheolaethau mewnol sy鈥檔 cael eu rhoi yn eu lle gan yr enwebai/ceidwad i sicrhau diogelwch asedau鈥檙 cwsmer. Gallai鈥檙 adroddiadau hyn gwmpasu:

• yr amcanion rheoli cyffredinol y mae鈥檙 enwebai/ceidwad wedi鈥檜 sefydlu

• y trefniadau ar gyfer diogelwch ffisegol asedau ac am wahaniaethu鈥檙 asedau sy鈥檔 perthyn i gwsmeriaid arbennig

• gweithdrefnau cysoni asedau

• rheolaethau prosesu cyfrifiadurol

• gweithdrefnau setlo

• gweithdrefnau benthyca stoc

• gweithdrefnau i sicrhau cydymffurfio 芒 mandadau buddsoddi

• gweithdrefnau monitro systemau

Os yw鈥檙 cytundeb gyda鈥檙 cwsmer yn caniat谩u hynny, gallai鈥檙 gweithdrefnau ar gyfer dewis a monitro鈥檙 rhai y mae鈥檙 swyddogaethau wedi cael eu dirprwyo iddynt gael eu cwmpasu hefyd,.

Gall adroddiad yr enwebai/ceidwad ar y materion hyn gynnwys adolygiad wedi鈥檌 baratoi gan gyfrifwyr annibynnol.

Rhaid i ymddiriedolwyr ystyried a oes angen i鈥檙 cytundebau gydag enwebeion/ceidwaid y maent yn cynnig eu penodi gynnwys darpariaethau sy鈥檔 ymwneud 芒 throsglwyddo adroddiadau o鈥檙 fath iddynt.

10. Crynodeb

Drwy gydol y trafodaethau sydd wedi arwain at ddeddfu Deddf Ymddiriedolwyr 2000, mae鈥檙 Comisiwn Elusennau wedi cefnogi鈥檙 cynnig i ymestyn pwerau ymddiriedolwyr ymddiriedolaethau elusennol i benodi enwebeion a cheidwaid yn y ffordd y mae鈥檙 Ddeddf wedi鈥檌 wneud erbyn hyn. Wrth gwrs bydd hyn yn hwyluso gweinyddu nifer o ymddiriedolaethau elusennol. Fodd bynnag, mae defnyddio enwebeion a cheidwaid yn creu risgiau go iawn, ac mae鈥檔 bwysig y dylid cydnabod a rheoli鈥檙 rhain. Mae鈥檙 Ddeddf yn amlinellu鈥檙 fframwaith sylfaenol:

• mae鈥檔 rhaid i enwebeion/ceidwaid ymwneud yn broffesiynol 芒 darparu鈥檙 gwasanaeth (neu wedi鈥檜 rheoli gan yr ymddiriedolwyr, neu fod yn gwmni enwebai cyfreithwyr)

• dylai ymddiriedolwyr arfer gofal priodol wrth ddewis yr enwebai/ceidwad a phenderfynu ar ei gylch gorchwyl

• dylid osgoi rhai cylchau gorchwyl sy鈥檔 cynyddu鈥檙 risg i eiddo鈥檙 ymddiriedolaeth elusennol oni bai bod hynny鈥檔 anymarferol

• dylai fod proses briodol ar gyfer adolygu perfformiad yr enwebai/ceidwad

Yn ogystal mae鈥檙 canllaw hwn yn:

• pwysleisio pwysigrwydd sicrhau bod asedau sy鈥檔 cael eu dal gan enwebai/geidwad yn perthyn i鈥檙 elusen o hyd, a bod yr elusen yn gallu profi hyn yn gyfreithiol, os oes angen

• tynnu sylw at y risgiau arbennig sy鈥檔 gysylltiedig 芒 phenodi enwebeion/ceidwaid nad oes gan eu busnes unrhyw gysylltiad 芒鈥檙 DU

• pwysleisio鈥檙 angen i ymddiriedolwyr elusen gydbwyso manteision ac anfanteision penodi fel enwebeion a cheidwaid bobl sy鈥檔 annibynnol ar ei gilydd ac ar unrhyw reolwr buddsoddi dewisol

• tynnu sylw at y dymuniad i sicrhau adroddiadau achlysurol gan yr enwebai/ceidwad i鈥檙 ymddiriedolwyr ar y rheolaethau sydd yn eu lle i ddiogelu eiddo鈥檙 elusen

11. Atodiad A - Y gyfraith bresennol ar ymddiriedolwyr yn defnyddio enwebeion a cheidwaid

Roedd un o reolau鈥檙 gyfraith ymddiriedolaeth a ddatblygodd yn y 19eg ganrif i warchod eiddo ymddiriedolaethau rhag y risg o golled yn gofyn i鈥檙 teitl i鈥檙 cyfan o鈥檙 eiddo ymddiriedolaeth gael ei ddal yn enwau pob un o鈥檙 ymddiriedolwyr ar y cyd. Effaith hyn oedd bod cyfranogiad pob un o鈥檙 ymddiriedolwyr yn angenrheidiol er mwyn i鈥檙 teitl i鈥檙 eiddo ymddiriedolaeth gael ei drosglwyddo naill ai i ymddiriedolwr newydd neu i neu o drydydd parti. Roedd hyn yn lleihau鈥檙 risg o gamddefnyddio鈥檙 eiddo ymddiriedolwyr neu enillion unrhyw werthu. Byddai caniat谩u i eiddo ymddiriedolaeth gael ei ddal yn enw un neu ddau ymddiriedolwr yn unig, neu yn enw rhywun oedd heb fod yn ymddiriedolwr, ar ran yr ymddiriedolwyr cyfan (鈥榚nwebai鈥�) wedi golygu y gallai鈥檙 enwebai(enwebeion) yn unig drosglwyddo鈥檙 eiddo i drydydd parti heb awdurdod yr ymddiriedolwyr cyfan ar gyfer y trosglwyddiad.

Ar yr amod bod y trosglwyddai (neu unrhyw drosglwyddai dilynol o鈥檙 trosglwyddwr gwreiddiol) yn brynwr, ac nid oedd yn ymwybodol o ddiffyg awdurdod yr enwebai, ni allai鈥檙 ymddiriedolaeth adennill ei eiddo. Oni bai y gallai鈥檙 ymddiriedolaeth 鈥榙dilyn鈥� yr eiddo a oedd wedi cael ei drosglwyddo鈥檔 amhriodol neu gallai 鈥榦lrhain鈥� yr eiddo hwnnw i rywbeth sy鈥檔 ei gynrychioli bellach, boed yn nwylo鈥檙 enwebai neu fel arall, gallai adennill ei cholled o鈥檙 enwebai oedd yn gyfrifol am y trosglwyddiad diawdurdod yn unig. Efallai na fyddai hyn yn ymarferol, e.e. oherwydd bod yr enwebai wedi diflannu neu鈥檔 ansolfent. Esbonnir yr hyn a olygir wrth 鈥榙dilyn鈥� ac 鈥榦lrhain鈥� yn Atodiad B.

Felly roedd defnyddio enwebai yn cael ei ganiat谩u dim ond os oedd y sawl a sefydlodd yr ymddiriedolaeth wedi awdurdodi hynny yn nogfen lywodraethol yr ymddiriedolaeth, neu os oedd y Llys neu, yn achos elusen, y Comisiwn, wedi鈥檌 awdurdodi. Ond roedd pris i鈥檞 dalu am y lefel uchel hon o ddiogelwch ar gyfer eiddo ymddiriedolaeth. Bob tro roedd newid ymddiriedolwr, roedd rhaid i鈥檙 ymddiriedolaeth dalu鈥檙 gost o drosglwyddo鈥檙 teitl i鈥檙 holl eiddo ymddiriedolaeth i enwau ar y cyd y bobl oedd yn parhau i fod, neu oedd wedi鈥檜 penodi鈥檔 ymddiriedolwyr. Bob tro roedd eiddo ymddiriedolaeth yn cael ei waredu i drydydd parti, a bob tro roedd eiddo yn cael ei gaffael gan yr ymddiriedolaeth gan drydydd parti, roedd rhaid i bob un o鈥檙 ymddiriedolwyr gymryd rhan yn y broses o drosglwyddo鈥檙 teitl i鈥檙 eiddo yn ffurfiol iddyn nhw neu oddi wrthyn nhw, yn 么l yr achos (yn amodol, yn achos elusen, ar y darpariaethau sydd wedi鈥檜 cynnwys erbyn hyn yn adran 333 o Ddeddf Elusennau 2011).

Byddai鈥檙 angen am drosglwyddiadau o deitl i eiddo ymddiriedolaeth pan fydd ymddiriedolwyr yn newid yn amlwg wedi鈥檌 ddileu drwy gael enwebai i ddal y teitl i鈥檙 eiddo. Os oedd yr enwebai yn gorff corfforaethol, a allai fodoli am gyfnod amhenodol, mae鈥檔 bosib na fyddai angen trosglwyddo鈥檙 teitl i鈥檙 eiddo ymddiriedolaeth byth. Wrth gwrs, byddai鈥檙 teitl yn parhau i gael ei ddal gan yr enwebai, er gwaetha鈥檙 newidiadau yn yr ymddiriedolwyr, ar ran yr ymddiriedolaeth. Roedd nifer o bobl oedd yn sefyllfa ymddiriedolaethau, gan gynnwys ymddiriedolaethau elusennol, o鈥檙 farn bod cyfleuster gweinyddol ac economi hyn yn gorbwyso鈥檙 risgiau o ganiat谩u i eiddo ymddiriedolaeth gael ei ddal gan enwebai, ac felly wedi penderfynu awdurdodi鈥檙 defnydd o enwebai. Yn ymarferol roedd y ddarpariaeth sy鈥檔 rhoi awdurdod o鈥檙 fath yn aml yn cynnwys mesurau diogelwch, e.e. gofyn i鈥檙 enwebai fod yn gorfforaeth ymddiriedolaeth, neu o leiaf yn ddau unigolyn.

Roedd Deddf Ymddiriedolwyr Cyhoeddus 1906 yn rhoi i unrhyw un oedd 芒鈥檙 p诺er i benodi ymddiriedolwyr ymddiriedaeth (neu sylfaenydd yr ymddiriedolaeth, neu鈥檙 llys) y p诺er yn gyffredinol i benodi 鈥測mddiriedolaeth gwarchod鈥� corfforaethol yr ymddiriedolaeth honno. Yn yr hyn a gafodd ei ystyried ar y pryd yn ymarfer cydbwyso priodol rhwng cyfleuster ac economi o ran gweinyddu ymddiriedolaeth, ar un llaw, a diogelwch ar gyfer eiddo鈥檙 ymddiriedolaethau ar y llaw arall, roedd y p诺er statudol hwn yn cynnig modd i鈥檙 eiddo ymddiriedolaeth gael ei drosglwyddo i ymddiriedolwr gwarchod, neu enwebai, ond yn amodol ar rai mesurau diogelwch.

Roedd deddfwriaeth yn ei gwneud hi鈥檔 ofynnol i鈥檙 ymddiriedolwr gwarchod, er lles diogelwch yr eiddo ymddiriedolaeth, fod yn gorff corfforaethol gyda rhai cymwysterau. Diffiniwyd y berthynas rhwng yr ymddiriedolwr gwarchod a鈥檙 鈥測mddiriedolwyr rheoli鈥� yn Neddf 1906, ac ni ellid ei newid drwy gytundeb: yn benodol cafodd yr ymddiriedolwr gwarchod ystod o gyfrifoldebau statudol a oedd yn ceisio diogelu eiddo鈥檙 ymddiriedolaethau rhag colled. Pe byddai ymddiriedolwr gwarchod yn cael ei benodi i ymddiriedolaeth, rodd rhaid i鈥檙 eiddo ymddiriedolaeth gyfan gael ei drosglwyddo iddo. Mae鈥檙 Ceidwad Swyddogol ar gyfer Elusennau yn perfformio swyddogaeth benodol i elusennau sy鈥檔 debyg i鈥檙 hyn sy鈥檔 cael ei berfformio gan ymddiriedolwr gwarchod, ond erbyn hyn yn gyffredinol mewn perthynas 芒 thir elusen yn unig.

Gall trosglwyddiadau o eiddo i ac o ymddiriedolaeth gael eu hwyluso hefyd drwy ddefnyddio enwebai i ddal y teitl i鈥檙 eiddo. Yr enwebai yw鈥檙 unig un sy鈥檔 rhaid cymryd rhan yn y broses drosglwyddo ffurfiol, gan felly cynyddu cyflymder a lleihau costau. Mae鈥檙 ystyriaeth hon wedi cael pwysigrwydd arbennig yn y blynyddoedd diwethaf gyda mwy o soffistigeiddrwydd a chyflymder yn y broses o setlo masnachau marchnad stoc, a difateroli nifer o drosglwyddiadau stoc drwy ddefnyddio鈥檙 system 鈥淐rest鈥�. Gall agweddau gweinyddol eraill ar reoli buddsoddiadau hefyd gael eu hwyluso drwy ddefnyddio enwebeion.

Yn wir, o ganlyniad i鈥檙 system gyfredol o drosglwyddo stocia a chyfranddaliadau yn y DU sy鈥檔 deillio o drafodion yn y farchnad, er sawl blwyddyn bellach bu鈥檔 rhaid defnyddio enwebeion yn y broses, ac mae deddfwriaeth wedi cael ei phasio i roi i ymddiriedolwyr yn gyffredinol yr awdurdod angenrheidiol (adran 5, Deddf Cyfnewidfa Stoc (Cwblhau Bargeinion) 1976; erthygl 33, Rheoliadau Gwarantau Heb Dystysgrif 1995). Fodd bynnag, mae鈥檙 ddeddfwriaeth hon yn awdurdodi defnyddio enwebeion ar gyfer cyfnod byr o amser yn unig pan fo鈥檔 rhan hanfodol o鈥檙 broses trosglwyddo stoc fodern. Os yw defnyddio enwebai yn fater o gyfleustra yn unig, mae鈥檔 rhaid i鈥檙 ymddiriedolwyr ddibynnu ar y pwerau yn eu dogfen ymddiriedolaeth o hyd fel rheol, neu awdurdodau gan y Llys neu鈥檙 Comisiwn.

Mae鈥檙 rheolau statudol sy鈥檔 ymwneud ag ymddiriedolwyr gwarchod wedi atal y math hwn o enwebai rhag bod yn ymateb ymarferol i raddau helaeth i alwadau鈥檙 system fodern o drosglwyddo stoc. Er enghraifft, byddai ymddiriedolwr gwarchod wedi cael ei atal gan delerau鈥檙 berthynas statudol rhwng ei hun a鈥檙 ymddiriedolwyr rheoli rhag gwneud y math o drefniadau gyda鈥檙 ymddiriedolwyr rheoli a fyddai鈥檔 angenrheidiol i gyflawni鈥檙 amcan o gyflymu鈥檙鈥� broses trosglwyddo stoc, a鈥檌 wneud yn fwy cyfleus ac economaidd.

Yn 么l y rheol cyfraith ymddiriedolaeth y cyfeirir ati uchod roedd rhaid i鈥檙 teitl i鈥檙 eiddo ymddiriedolaeth gael ei ddal ar y cyd gan bob un o鈥檙 ymddiriedolwyr, a hefyd bod y dystiolaeth o鈥檙 teitl hwnnw - cyfranddaliadau a thystysgrifau tir ac ati - ym meddiant o leiaf un ohonynt. Nid oedd y rheol yn mynnu yn gyffredinol ar feddiant ar y cyd drwy adneuo, dyweder, mewn banc yn 么l gorchymyn yr ymddiriedolwyr ar y cyd, er bod p诺er statudol i adneuo dogfennau ymddiriedolaeth o deitl mewn banc neu sefydliad tebyg (adran 21 o Ddeddf Ymddiriedolwyr 1925), ac mae dyletswydd statudol hefyd i adneuo gwarantau daliedydd (adran 7 o Ddeddf Ymddiriedolwyr 1925). Os yw ymddiriedolwr gwarchod yn cael ei benodi, bydd rhaid iddo/iddi gael rheolaeth ar ddogfennau teitl yr ymddiriedolaeth (gall y Ceidwad Swyddogol hefyd ganiat谩u i鈥檙 dogfennau gael eu cadw o dan reolaeth yr ymddiriedolwyr). Mae p诺er statudol gan yr ymddiriedolwyr elusen i adneuo dogfennau teitl gyda鈥檙 Comisiwn gyda ei ganiat芒d (adran 340 o Ddeddf Elusennau 2011). Os yw dogfennau ymddiriedolaeth i鈥檞 dal gan rywun sydd heb fod yn ymddiriedolwr mewn amgylchiadau eraill, rhaid i hyn gael ei awdurdodi gan ddogfen lywodraethol yr elusen neu gan y Llys neu鈥檙 Comisiwn.

Mae鈥檙 rheol hon, ddim llai na鈥檙 rheol sy鈥檔 gofyn i鈥檙 teitl i eiddo ymddiriedolaeth gael ei ddal gan yr ymddiriedolwyr ar y cyd, yn rhwystro鈥檙 system fodern o drosglwyddo stoc, ac mae鈥檙 Ddeddf yn ymestyn y p诺er presennol i adneuo dogfennau teitl yr ymddiriedolaeth. Mae鈥檙 ddyletswydd bresennol i adneuo gwarantau daliedydd wedi鈥檌 chadw, gyda m芒n addasiadau.

12. Atodiad B - Olrhain a dilyn

Yn Foskett v McKeown (2000) 3 All ER 97, esboniodd yr Arglwydd Millett olrhain a dilyn:

Mae olrhain a dilyn ill dau yn ymarferion mewn lleoli asedau sy鈥檔 cael neu gall gael eu cymryd i gynrychioli ased sy鈥檔 perthyn i鈥檙 buddiolwyr ac maent yn hawlio eu bod yn berchen arnynt. Fodd bynnag, mae prosesau dilyn ac olrhain yn wahanol. Ystyr dilyn yw鈥檙 broses o ddilyn yr un ased wrth iddo symud o law i law. Olrhain yw鈥檙 broses o adnabod ased newydd fel rhywbeth sy鈥檔 disodli鈥檙 hen un. Os yw un ased yn cael ei gyfnewid am un arall gall hawliwr ddewis naill ai i ddilyn yr ased gwreiddiol i ddwylo鈥檙 perchennog newydd, neu i olrhain ei werth i鈥檙 ased newydd yn nwylo鈥檙 un perchennog. Yn ymarferol mae ei ddewis wedi鈥檌 bennu yn 么l yr amgylchiadau.

Os nad oes modd adnabod unrhyw ased yn lle ased arall (e.e. oherwydd bod yr ased gwreiddiol wedi鈥檌 wasgaru) ni all fod unrhyw hawl berchnogol. Ac ni all unrhyw hawl berchnogol gael ei harddel i ased sydd wedi pasio i ddwylo鈥檙 prynwr bona fide am werth heb roi rhybudd bod teitl y gwerthwr wedi deillio o dor-ymdidriedaeth.